Amino axit là gì
1. Amino axit là gì?
Amino axit là một loại hợp chất hữu cơ tạp chức mà trong phân tử có chứa đồng thời nhóm amino (-NH2) và nhóm cacbonxyl (-COOH) tương tác với nhau tạo ion lưỡng cực và có công thức tổng quát là R(NH2)x(COOH)y hoặc C2H 2n+2-2k-x-y(NH2)x(COOH)y.
2. Cách đọc tên thay thế của một amino axit
Axit + vị trí + amino + tên axit cacboxylic tương ứng:
Ví dụ: H2N-CH2-COOH: Axit Aminoetanoic.
Axit + vị trí chữ cái Hi Lạp (α, β, γ, δ, ε, ω) + amino + tên thông thường của axit cacboxylic tương ứng:
Ví dụ: CH3-CH(NH2)-COOH : Axit α-amino propionic.
Axit + Số chỉ vị trí nhóm –NH2 + amino + tên hidrocacbon no tương ứng ở mạch chính + oic:
Ví dụ: Axit 2-aminopropanoic.
Cấu trúc phân tử của amino axit
Tên thường của amino axit thiên nhiên (α-amino axit):
3. Các dạng đồng phân của amino axit
Đa phần các amino axit đều có 2 dạng đồng phân lập thể, bao gồm D và L.
- Dạng L: Amino axit có vai trò quan trọng có trong các protein.
- Dạng D: Amino axit trong các protein có trong các sinh vật sống dưới nước. Đồng phân dạng D của aspartic axit có trong một số protein là kết quả của quá trình biến đổi sau dịch mã tự phát kết hợp với sự hóa già protein hoặc giống như một sản phẩm phụ của quá trình biến đổi enzyme được xúc tác bởi protein L-isoaspartyl methyltransferase.
4. Các tính chất đặc trưng của amino axit
4.1 Tính chất vật lý của amino axit
- Amino axit là chất rắn, tồn tại ở dạng tinh thể không có màu và vị hơi ngọt.
- Do tồn tại ở dạng ion lưỡng cực nên amino axit dễ tan trong nước
- Nóng chảy ở nhiệt độ cao do amino axit là hợp chất ion
4.2 Tính chất hóa học của amino axit
- Làm đổi màu quỳ tím
Khả năng làm đổi màu quỳ tím của amino axit phụ thuộc vào mối quan hệ của nhóm amino và nhóm cacbonxyl R(NH2)x(COOH)y.
Nếu x = y: Quỳ tím không đổi màu.
Nếu x < y: Quỳ tím chuyển sang màu đỏ
Khi x > y: Quỳ tím chuyển sang màu xanh
- Amino axit phân ly trong dung dịch
H2N-CH2-COOH ↔ H3N+-CH2-COO–
- Amino axit có tính lưỡng tính
Tác dụng với axit mạnh tạo ra muối:
NH2-CH2-COOH + HCl → ClNH3-CH2-COOH
Tác dụng với bazơ mạnh tạo ra muối và nước:
NH2-CH2-COOH + KOH → NH2-CH2-COOK + H2O
- Amino axit tham gia phản ứng trùng ngưng
nNH2-CH2-COOH → (- NH-CH2-CO-)n + nH2O (H+)
Khi trùng ngưng 6-amino hexanoic hoặc 7-amino heptanoic có sự tham gia của chất xúc tác, sản phẩm thu được là polime thuộc loại poliamit.
Từ n amino axit khác nhau ta có thể tạo ra n! polipeptit có chứa n gốc amino axit khác nhau; nn polipeptit có chứa n gốc amino axit.
- Amino axit phản ứng với HNO2
HOOC-R-NH2 + HNO2 → HOOC-R-OH + N2 + H2O
5. Điều chế amino axit như thế nào?
Điều chế amino axit bằng cách nào?
Amoni axit được điều chế bằng cách cho thủy phân protit
(-NH-CH2-CO-)n + nH2O → nNH2-CH2-COOH
6. Vai trò của amino axit đối với sức khỏe con người
- Amino axit thiên nhiên, chủ yếu là α-amino axit được sử dụng để tổng hợp protein.
- Glycine, glutamate là chất dẫn truyền thần kinh.
- Tryptophan là tiền chất của chất truyền thần kinh serotonin.
- Glycine là một trong những chất tham gia quá trình tổng hợp porphyrins.
- Arginine được dùng để tổng hợp hormone nitric oxit.
- Axit 6-amino hexanoic và 7-amino heptanoic tham gia sản xuất tơ nilon – 6 và 7.
Các amino axit có vai trò quan trọng với cơ thể
Tìm hiểu chi tiết về amino axit: https://vietchem.com.vn/tin-tuc/amino-axit-la-gi.html
Nhận xét
Đăng nhận xét